Unia Europejska potrzebuje o wiele bardziej skoordynowanej polityki przemysÅ‚owej, szybszych decyzji i ogromnych inwestycji, jeÅ›li chce dotrzymać kroku gospodarczo Stanom Zjednoczonym i Chinom – wynika z raportu Mario Draghiego zaprezentowanego na poczÄ…tku wrzeÅ›nia. Zdaniem europosÅ‚a Janusza Lewandowskiego bez uproszczeÅ„ przeregulowanych przepisów Unia bÄ™dzie tracić na konkurencyjnoÅ›ci wzglÄ™dem rywali, a firmy bÄ™dÄ… do nich przenosić swoje siedziby. Dużą rolÄ™ w deregulacji może odegrać Polska podczas swojej prezydencji we Wspólnocie.
Komisja Europejska poprosiÅ‚a przed rokiem byÅ‚ego szefa Europejskiego Banku Centralnego i premiera WÅ‚och Mario Draghiego o napisanie raportu na temat tego, w jaki sposób UE w dobie zielonej transformacji i cyfryzacji może utrzymać konkurencyjność gospodarczÄ… w warunkach deglobalizacji i zwiÄ™kszonej rywalizacji.
– Mario Draghi uderza w bardzo alarmistyczne tony, że Europa tonie, a Mario Draghi ma swojÄ… wiarygodność. Jest uważany za czÅ‚owieka, który uratowaÅ‚ w czasie kryzysu finansowego strefÄ™ euro, wiÄ™c należy bardzo poważnie brać pod uwagÄ™ jego raport. Mam nadziejÄ™, że doczeka siÄ™ lepszego losu niż znana mi wczeÅ›niej strategia lizboÅ„ska z 2000 roku, które przewidywaÅ‚a, że w roku 2010 Europa bÄ™dzie najbardziej konkurencyjnÄ… gospodarkÄ… Å›wiata – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Janusz Lewandowski, byÅ‚y komisarz UE, dziÅ› poseÅ‚ do Parlamentu Europejskiego. – Przypominam sobie wÅ‚asne recepty na kryzys innowacyjnoÅ›ci w Europie, kiedy byÅ‚em komisarzem, które polegaÅ‚y na pewnej deregulacji. Z jednego i drugiego nic nie wyszÅ‚o, dlatego oczekujÄ™, że los raportu Mario Draghiego bÄ™dzie lepszy niż strategii lizboÅ„skiej i wszystkich postanowieÅ„ o deregulacji i upraszczaniu.
Z raportu wynika, że obecna sytuacja w UE jest bardzo niepokojÄ…ca, ponieważ wzrost gospodarczy w Europie od dawna zwalnia, co do tej pory byÅ‚o ignorowane. Teraz jednak warunki siÄ™ zmieniÅ‚y: wzrósÅ‚ i dalej bÄ™dzie wzrastaÅ‚ protekcjonizm handlowy, skoÅ„czyÅ‚y siÄ™ dostawy taniej energii z Rosji, wzrosÅ‚y wydatki na obronÄ™, a populacja Starego Kontynentu siÄ™ kurczy. ZwÅ‚aszcza Niemcy popeÅ‚nili gigantyczne błędy, uzależniajÄ…c siÄ™ mocno od dostaw surowcowych z Rosji, szczególnie od taniego gazu. W II kwartale 2024 roku PKB Unii Europejskiej wzrósÅ‚ o 0,8 proc. rok do roku wobec 0,7 proc. w I kwartale. W przypadku Niemiec PKB siÄ™ nie zmieniÅ‚o, a w I kwartale skurczyÅ‚o siÄ™ o 0,1 proc. Dla porównania w Stanach Zjednoczonych wzrost gospodarczy wyniósÅ‚ 2,9 proc. w I kwartale i 3,1 proc. w drugim.
– W miÄ™dzyczasie nożyce pomiÄ™dzy nami a Stanami Zjednoczonymi siÄ™ rozwarÅ‚y, a w dodatku w konkurencjÄ™ wkroczyÅ‚y Chiny, tak że te dość alarmistyczne tony sÄ… na miejscu. My siÄ™ Å›cigamy ze Stanami Zjednoczonymi w tej chwili wÅ‚aÅ›nie na regulacje, które majÄ… umożliwić innowacyjnÄ… EuropÄ™. Tylko w momencie, kiedy my mnożymy dość skomplikowane regulacje, to firmy uciekajÄ… do Stanów Zjednoczonych, gdzie wszystko jest bardzo proste, bo albo siÄ™ dostaje pieniÄ…dze do rÄ™ki, albo siÄ™ dostaje bardzo przejrzyste, proste ulgi podatkowe – wskazuje Janusz Lewandowski. – Na razie tegoÅ›my nie opanowali, w tym kierunku zmierza Draghi. On rzeczywiÅ›cie jest bardzo mocno inspirowany przez sukces ekosystemów wschodniego i zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych. Nie wiem, czy naprawdÄ™ jest to możliwe w tym ekosystemie 27 krajów czÅ‚onkowskich UE, ale bardzo bym chciaÅ‚, żeby ten raport byÅ‚ potraktowany poważnie przez prezydencjÄ™ polskÄ….
Jak podkreÅ›la, również KE na poważnie powinna podejść do kwestii upraszczania przepisów.
– Wielokrotnie o tym rozmawialiÅ›my, ja marzyÅ‚em o tym, żeby być komisarzem do spraw deregulacji Unii Europejskiej. MówiÅ‚em swojemu szefowi Barroso, że najbardziej potrzebny jest komisarz nie do spraw przemysÅ‚u czy budżetu, ale do spraw deregulacji i symplifikacji naszych bardzo skomplikowanych regulacji – zaznacza europoseÅ‚. – To jest problem znany od dawna. Nie chcÄ™ wnikać w kuchniÄ™ legislacyjnÄ… Komisji Europejskiej, ale wiem, że każdy komisarz usiÅ‚uje wykazać siÄ™ i swojÄ… aktywność przez mnożenie regulacji. Niestety taka jest logika funkcjonowania tej komisji i to daje opÅ‚akane skutki.
W swoim prawie 400-stronicowym raporcie Draghi stwierdziÅ‚, że Wspólnota potrzebuje inwestycji w wysokoÅ›ci 750–800 mld euro rocznie, do 5 proc. PKB – znacznie wiÄ™cej niż 1–2 proc. PKB UE w planie Marshalla na odbudowÄ™ Europy po II wojnie Å›wiatowej. ByÅ‚y szef EBC wskazaÅ‚ trzy obszary, które mogÄ… pobudzić wzrost gospodarczy w Europie: innowacje oparte na zaawansowanych technologiach, zintegrowanie celów klimatycznych z przemysÅ‚em oraz inwestycje w bezpieczeÅ„stwo i zmniejszenie zależnoÅ›ci Europy od innych krajów. ZaproponowaÅ‚ emisjÄ™ wspólnego dÅ‚ugu na wzór funduszu odbudowy po pandemii. Zdaniem Draghiego UE musi zwiÄ™kszyć innowacyjność i obniżyć ceny energii, jednoczeÅ›nie kontynuujÄ…c dekarbonizacjÄ™, a także zwiÄ™kszajÄ…c inwestycje w obronÄ™ i zmniejszajÄ…c zależność, zwÅ‚aszcza od Chin w zakresie niezbÄ™dnych mineraÅ‚ów.
– Chiny znakomicie wykorzystaÅ‚y obecność w Åšwiatowej Organizacji Handlu z przyzwoleniem Stanów Zjednoczonych, ale bez wzajemnoÅ›ci, to znaczy nie odpÅ‚acajÄ… otwartoÅ›ciÄ… wÅ‚asnego rynku na te korzyÅ›ci, które wynikajÄ… z obecnoÅ›ci na rynku Å›wiatowym. SÄ… gotowi wytwarzać wszystko o wÅ‚asnych siÅ‚ach, bo rzeczywiÅ›cie niesÅ‚ychanie siÄ™ rozwinęła tam caÅ‚a gospodarka, i wykorzystujÄ… rynek globalny, subsydiujÄ…c ekspert. To już nie jest kradzież praw intelektualnych, co miaÅ‚o miejsce ileÅ› lat temu, ale protekcja – tÅ‚umaczy europoseÅ‚. – NaszÄ… broniÄ… sÄ… cÅ‚a. JesteÅ›my ciÄ…gle jako Europa 27 krajów najbardziej pojemnym rynkiem Å›wiatowym, nie ma drugiego takiego rynku pojemnego konsumpcyjnie jak rynek europejski. Tak że bariera ochronna jest skuteczna, ona dziaÅ‚a, bo rzeczywiÅ›cie utrudnia dostÄ™p do tego rynku. W tej chwili najbardziej chodzi o subsydiowane auta elektryczne i musimy siÄ™ jakoÅ› przed tym obronić, a najlepiej byÅ‚oby wytworzyć wÅ‚asny przemysÅ‚ samochodowy.
Problem w tym, że coraz wiÄ™cej europejskich firm motoryzacyjnych siÄ™ zamyka, a część przenosi na inne – bardziej korzystne dla nich – rynki.
– Europa nie może być starzejÄ…cym siÄ™ kontynentem, odsyÅ‚anym na emeryturÄ™, który ma wyższość w dobrach luksusowych, w szampanach, w kosmetykach, bo tu jÄ… mamy i zachowamy, tylko to nie wystarczy – mówi Janusz Lewandowski.
