Naukowcy z Uniwersytetu Kolorado udowodnili, że sam wiek nie wpÅ‚ywa na umiejÄ™tność szybkiego wykonywania ćwiczeÅ„ wymagajÄ…cych sprawnoÅ›ci manualnej. Jej utracie, zwykle postÄ™pujÄ…cej wraz z wiekiem, można zapobiec dziÄ™ki regularnym ćwiczeniom. Eksperci radzÄ…, by osoby starsze nie tylko dbaÅ‚y o siłę mięśni, ale i precyzjÄ™ ruchów. WspomagajÄ… jÄ… takie czynnoÅ›ci jak m.in. szycie, sznurowanie butów czy gra w karty.
– Każda cecha fizyczna, na przykÅ‚ad siÅ‚a czy wytrzymaÅ‚ość, zależy od czÄ™stotliwoÅ›ci wykonywania danych czynnoÅ›ci. Gdy osoba starsza chce siÄ™ stać silniejsza lub zachować dotychczasowÄ… siłę mięśni, musi wykonywać czynnoÅ›ci, które rozwijajÄ… siłę mięśni. To samo dotyczy sprawnoÅ›ci manualnej – mówi w wywiadzie dla agencji Newseria Innowacje prof. Roger Enoka z Uniwersytetu Kolorado w Boulder w USA. – Jej miarÄ… jest to, jak dobrze dana osoba radzi sobie z manipulowaniem przedmiotami, które trzyma w rÄ™kach. Jest ona w różnym stopniu rozwiniÄ™ta u poszczególnych osób i zazwyczaj ulega osÅ‚abieniu z wiekiem.
Naukowcy z WydziaÅ‚u Fizjologii Integracyjnej uczelni sprawdzili, czy sprawność manualna może siÄ™ z czasem poprawiać. W przeprowadzonym przez nich badaniu wzięło udziaÅ‚ 26 osób w wieku od 60 do 83 lat. W ramach szeÅ›ciu sesji uczestnicy wielokrotnie wykonywali ćwiczenia z testu sprawnoÅ›ci manualnej o nazwie Pegboard Test, który polega na kolejnym umieszczaniu koÅ‚ków w otworach w tablicy. Czas, jaki zajmuje ukoÅ„czenie zadania, stanowi miarÄ™ sprawnoÅ›ci manualnej danej osoby.
– BadaliÅ›my sprawność osób w wieku mÅ‚odym, Å›rednim i starszym oraz osób z chorobami neurologicznymi, aby zebrać wiedzÄ™ na temat zmian, jakie majÄ… miejsce w ukÅ‚adzie nerwowym w różnych warunkach. Ogólnie mówiÄ…c, z naszych badaÅ„ wynika, że czas potrzebny osobie starszej na ukoÅ„czenie testu tablicy z koÅ‚kami jest dÅ‚uższy niż w przypadku osoby mÅ‚odej – wyjaÅ›nia prof. Roger Enoka.
WÅ›ród uczestników badania w przedziale wiekowym 60–83 lata wyÅ‚oniono dwie grupy, z których jedna już na wstÄ™pie wykonywaÅ‚a test szybciej, a druga wolniej. Po szóstej sesji okazaÅ‚o siÄ™, że Å›redni czas potrzebny na wykonanie ćwiczeÅ„ z tablicy narzÄ™dziowej skróciÅ‚ siÄ™ w przypadku wszystkich uczestników.
– W obydwu grupach nastÄ…piÅ‚a poprawa sprawnoÅ›ci manualnej, jednak przyczyny tej poprawy różniÅ‚y siÄ™ w poszczególnych grupach. Obydwie grupy uzyskaÅ‚y lepsze wyniki, jednak zaobserwowano u nich innego rodzaju zmiany w ukÅ‚adzie nerwowym. Wyniki badania uzupeÅ‚niajÄ… wiedzÄ™ na temat możliwoÅ›ci fizycznych osób starszych. Należy podkreÅ›lić, że wiek osoby nie jest wyznacznikiem jej sprawnoÅ›ci fizycznej. Na przykÅ‚ad jednÄ… z uczestniczek badania byÅ‚a 65-letnia kobieta, która wykonaÅ‚a test sprawnoÅ›ci manualnej szybciej niż jakakolwiek inna osoba, którÄ… badaliÅ›my, włączajÄ…c w to mÅ‚ode osoby dorosÅ‚e – zauważa naukowiec.
Starzenie siÄ™ nie musi wiÄ™c oznaczać koniecznoÅ›ci godzenia siÄ™ z gorszym funkcjonowaniem fizycznym, które w naturalny sposób przeradza siÄ™ w potrzebÄ™ wsparcia opiekunów w codziennych czynnoÅ›ciach. Kluczowe jest jednak zachowanie aktywnoÅ›ci, zwÅ‚aszcza takiej, która pozwala utrzymać lub wzmocnić siłę mięśni. Ważne jest też utrzymywanie sprawnoÅ›ci wykonywania jak najbardziej precyzyjnych ruchów.
– Oprócz dbania o siłę mięśni i wytrzymaÅ‚ość osoby starsze powinny wykonywać czynnoÅ›ci, które wymagajÄ… manipulowania przedmiotami, aby spowolnić utratÄ™ sprawnoÅ›ci manualnej postÄ™pujÄ…cÄ… z wiekiem. JeÅ›li osoba starzejÄ…ca siÄ™ chce zachować tÄ™ sprawność, musi wykonywać czynnoÅ›ci takie jak wiÄ…zanie sznurowadeÅ‚, zapinanie guzików koszuli, szycie rÄ™czne, gra w karty czy gra na instrumentach muzycznych – wszystko to sÄ… czynnoÅ›ci, które wymagajÄ… sprawnoÅ›ci manualnej – radzi prof. Roger Enoka.
