Zawód mediatora ma być precyzyjniej uregulowany. W projekcie nie ma odniesień do odpowiedzialności zawodowej i zasad wynagradzania

Resort sprawiedliwości przedstawił w tym roku projekt ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów. Zdaniem szefowej instytucji szkolącej mediatorów propozycja ministerstwa idzie w pożądanym kierunku – zwłaszcza w obszarze szkoleń i kwalifikacji – ale wymaga uzupełnień o kodeks etyki, zasady odpowiedzialności zawodowej oraz kwestie wynagradzania.

– Jako dyrektorka Centrum Mediacji Lewiatan, instytucji certyfikującej od 2020 roku, myślę, że ministerstwo podąża w dobrym kierunku, jeśli chodzi o wykształcenie i kwalifikacje mediatorów – mówi agencji informacyjnej Newseria Małgorzata Miszkin-Wojciechowska, radczyni prawna, dyrektorka Centrum Mediacji Lewiatan. – Najważniejszym problemem, o którym mówi obecnie Ministerstwo Sprawiedliwości i sędziowie, którzy kierują sprawy do mediacji, jest to, czy faktycznie będą dobrzy mediatorzy, którzy będą mogli się zająć wszystkimi sprawami do nich kierowanymi.

Rząd pracuje nad przedłożonym przez ministra sprawiedliwości projektem ustawy o mediatorach sądowych, akredytowanych ośrodkach mediacyjnych i Krajowym Rejestrze Mediatorów. Na razie jest on na etapie uzgodnień międzyresortowych, choć według pierwotnych planów Rada Ministrów miała się nim zająć jeszcze w III kwartale br. Projekt zakłada wprowadzenie Krajowego Rejestru Mediatorów, który miałby być centralnym rejestrem zawierającym informacje o mediatorach prowadzących mediacje ze skierowania sądu. Ma on zastąpić funkcjonujące papierowe listy stałych mediatorów prowadzone przez prezesów sądów okręgowych oraz wykazy instytucji i osób uprawnionych do przeprowadzania postępowania mediacyjnego.

Projektowana ustawa określa warunki, które musi spełniać osoba fizyczna, aby zostać mediatorem sądowym, oraz zasady wpisu i wykreślenia mediatora sądowego z rejestru, warunki, które musi spełniać podmiot, aby zostać akredytowanym ośrodkiem mediacyjnym, oraz zasady prowadzenia rejestru.

Zdaniem Małgorzaty Miszkin-Wojciechowskiej projekt wymaga doprecyzowania.

– Brakuje przepisów dotyczących kodeksu etyki i odpowiedzialności zawodowej mediatorów, czyli w jakim zakresie i za co mediatorzy ponosiliby odpowiedzialność, jeżeli naruszyliby na przykład kodeks etyki zawodowej mediatorów. Tego w projekcie nie było – wskazuje radczyni prawna. – Nie było też przepisów dotyczących na przykład wynagrodzenia mediatorów, które obecnie jest regulowane innym rozporządzeniem. Wydaje się, że jeżeli mamy do czynienia z projektem ustawy o zawodzie mediatorów, to powinno być tu ujęte. Przykładowo, że mediatorzy mogą się umawiać ze stronami na osobne wynagrodzenie, jeżeli strony wyrażają na to zgodę.

Jak opisuje, środowisko mediatorów liczy ok. 7 tys. osób (dane z 2023 roku) i ta liczba rośnie, bo przybywa chętnych na listy mediatorów prowadzone przez prezesów sądów okręgowych w danych miejscowościach. Podkreśla też, że gros prawników, adwokatów i radców prawnych uzyskuje kwalifikacje mediatora, upatrując w tym możliwości zdywersyfikowania swojej oferty zawodowej.

A to już wiesz? Świąteczna integracja z PKO Bankiem Polskim

– Ważne jest to, żeby mediatorzy mieli odpowiednie wykształcenie i żeby usługi przez nich świadczone były na odpowiednim poziomie – mówi Małgorzata Miszkin-Wojciechowska.

Zawód mediatora jest obecnie regulowany przez różne przepisy. Kodeks postępowania cywilnego zakreśla podstawowe warunki, które powinien spełniać mediator. Zgodnie z art. 183 może nim być osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych. Powinien też zachować bezstronność przy prowadzeniu mediacji. Mediatorem nie może zostać sędzia, ale zakaz ten nie dotyczy sędziów w stanie spoczynku. Kodeks wskazuje, że mediator ma prawo do wynagrodzenia i zwrotu wydatków związanych z przeprowadzeniem mediacji, chyba że wyraził zgodę na prowadzenie mediacji bez wynagrodzenia. Wynagrodzenie i zwrot wydatków obciążają strony.

– Nie jest to zbyt szeroki katalog wymogów, którymi mediator powinien się legitymizować, żeby być wpisanym na listę stałych mediatorów – mówi dyrektorka Centrum Mediacji Lewiatan. – Stąd propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości, żeby uregulować i podwyższyć wymogi wpisu na listę stałych mediatorów, idzie w bardzo dobrym kierunku. Fakt, że te przepisy były wprowadzone w 2005 albo 2006 roku i od tego czasu w zasadzie warunki, które mediator ma spełnić, się nie zmieniły. Teraz jest najwyższy czas, żeby to zrobić.

Artykuly o tym samym temacie, podobne tematy